Artuklu Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü Kazı Başkanı Doç. Dr. Zekai Erdal ve öğrencileri tarafından yapılan yüzey araştırmasında 800 yıllık olduğu ortaya çıktı.
Artuklu Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü Doç. Dr. Zekai Erdal ve ekibi, serbest zamanlarında yaptıkları incelemede 6 kilometre uzunluğunda bir su kanalı keşfetti. Arşiv araştırmalarında yöre halkı tarafından da bilinen bu kanalın aslında Artuklular döneminde yapılmış bir kanal olduğu tespit edilmiştir. Doç. Erdal, 800 yıllık kanalın en büyük özelliğinin ‘kılcal kuvvet’ denilen yöntemle suyun ince borularla taşınması olduğunu söyledi.
Hasankeyf’in Artuklular’ın başkenti olarak kurulmuş bir şehir olduğunu belirten Doç. Erdal, “Hasankeyf Dicle Nehri gibi tatlı su kenarında olmasına rağmen çevreden su getirilmesi sorun oluyordu. Özellikle yağışlı havalarda havanın bulanık ve çamurlu olması nedeniyle tatlı su ihtiyacı karşılandı. yer yer topografik yapıya uygun formda antre şeklinde tüneller yapılarak veya açık alanda kaya oyularak elde edilen kanal veya yığma duvar kanalları yapılarak kaleye su getirilmiştir. Buradan 1280 yılında bölgeye gelen İbn-i Şeddad, 1280 yılında suyun alçak kottan yüksek kota çıkarılması hakkında bilgi verir. Buna benzer bir sistem kurularak su alt kottan üst kota çıkarılmıştır ki bu muhtemelen kaleye suyu dönemin boru boruları ile getirip sudan faydalanmalarından kaynaklanmaktadır. İnce borulardan biz ‘kılcal su kuvveti’ olarak adlandırın. Bu bağlamda Eyyubiler döneminde 1330’larda Hasankeyf’te yapılan su kanalı aslında Artuklular döneminde yapıldığını göstermesi açısından önemlidir.” , “Kazıda görevli öğrenciler ve arkadaşlarımızla birlikte zeminde yüzey araştırması şeklinde çeşitli çalışmalar gerçekleştirdik. Bu etkinlik çerçevesinde kanalı belirledik. Bu kanal aslında yöre halkı tarafından bilinen bir kanaldır ancak kanalın arşiv çalışmaları bu kanalın aslında çeşitli kazılardan Artuklular dönemine ait olduğunu ortaya koymaktadır. İlk kez Artuklular döneminde yapılan bu kanal sistemi daha sonra Eyyubiler döneminde farklı yerlerden getirilen kanallarla Hasankeyf’in su ihtiyacını karşılamıştır.
?
